پُُر کردن دندان و مسمومیت با جیوه؟
امروزه از مواد گوناگونی برای پر کردن دندان ها استفاده می شود. با وجود این
که در طول چند سال گذشته با تکامل و اصلاح مواد هم رنگ دندان مانند کامپوزیت و
گلدس اینومر استفاده از آن ها بسیار رایج شده است اما هنوز آمالگام به عنوان ماده
ای برای پُرکردن دندان که بیش از یک قرن استفاده از آن فراگیر شده است، موارد
استفاده فراوانی دارد.
گاهی از این که هنگام پر کردن دندان ها، دندان پزشک ماده آمالگام توی دهان
مان می ریزد احساس بدی می کنیم و به ویژه در مورد بچه ها نگران می شویم که
مبادا این ماده خطرناک باشد.
آمالگام حاوی فلزات متعدد است که با جیوه ترکیب می شود. زمانی که آمالگام آماده در حفره دندان قرار می گیرد و به خصوص زمانی که
دندان پزشک در حال شکل دادن به ماده است، با ابزار مخصوصی از سطح ماده می تراشد،
آمالگام تراشیده شده ممکن است در دهان بیمار بریزد. اغلب دندان پزشکان مراقب این
وضع هستند و به همین دلیل با وسایل مخصوص و لاستیک رابروم دندان را کاملا از محیط
دهان جدا می کنند. در صورتی که امکان جدا کردن دندان با رابروم وجود نداشته باشد،
با استفاده از رول پنبه این کار انجام می شود. دندان پزشک پس از اتمام کار با
استفاده از پنبه و شست وشوی آن مانع بلعیدن فلزات باقی مانده می شود.
مطلب دیگری که در این باره می توان اضافه کرد، این است که فلزات موجود در
آمالگام و به خصوص جیوه برای بدن مضر هستند. اگر میزان جیوه از حدی بالاتر رود،
موجب مسمومیت می شود اما خوشبختانه با پیشگیری و دقتی که در استفاده از آمالگام
می شود، گزارشی از آسیب و مسمومیت با جیوه به دلیل اعمال دندان پزشکی وجود
ندارد. در ضمن با عنایت به این که ظرف مدت کوتاهی آمالگام سخت می شود، اگر بلعیدن
ذرات آمالگام هم حین اعمال دندان پزشکی اتفاق بیفتد خطری را در پی ندارد اما باید
مراقب و مواظب بود که بیماران کمترین میزان تماس با جیوه را داشته باشند.
دکتر محمدجعفر اقبال - استاد مرکز تحقیقات علوم دندان پزشکی
دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی